jueves, 25 de diciembre de 2014

LUCÍA

Falsas palabras
 Esmeralda

Tan sequera sei por que collín o teléfono. Nunca o fago cando non sei de quen é o número que aparece na pantalla. Sorprendeume a voz ao outro lado. “Ola! Canto tempo sen saber de ti!”

Lucía sempre fora así, hoxe estou, mañá xa veremos. Os meus miolos preguntábanse como era posible que dera co meu número, pero ata me alegrei un pouco de escoitala de novo, aínda que sabía que se me buscara era porque lle cumpría algo. Lucía era desas persoas que botan palabras a esgalla, desas que cunha man dan e con outra sacan. Nunca perdía detalle de canto escoitaba e tiña unha capacidade abraiante para levar as conversas ao seu terreo, iso si, sen perder o sorriso.

O día non estaba para cafés de terraza, pero alá marchei. Non cambiara nadiña, agás aquel pelo que eu lembraba castaño e que agora tiraba máis a vermello que a outra cousa. Empezou a falar, a preguntar, a sorrir e a mover as mans coma se quixese arredar de si ata o aire. Con esa xente eu adoito ser de “Si. Non. Todo ben, sen novidades”. E chegou a cuestión, o motivo do encontro. “Poderíasme botar a man con isto? O problema que teño é moi grave e sei que ti coñeces xente que...”

“Habería que velo...”

Non lle debeu gustar a cara que puxen porque, de repente, mirou o reloxo e púxose en pé. Sen perder o sorriso e sen deixar de falar, envolveuse no abrigo e acabou por desexarme unhas boas vacacións.

Quedei coas ganas de contarlle por que non me gustaba a calor asfixiante do verán, que a chuvia tamén é detestable, que as brétemas traen malos agoiros e que un mundo sen luces é un inferno, pero foi tan breve o encontro e tantas as palabras que saían despavoridas da súa boca que, sen saber a razón, quedei sen fala.

Tanto ten. Paguei os cafés, abrochei a chaqueta e saín á rúa.

viernes, 19 de diciembre de 2014

"FLORIPONDIOS"

Hai uns anos, creo que catro (que merda de memoria!), casou unha moza ben guapa. A voda era de moito "postín". Os mozos con chaqué (non todos). As mozas con traxe por enriba do xeonllo, pero non moito, e con tocado ou pamela. Protocolos.

O caso é que me invitaron a participar da festa e como teño especial benquerencia pola moza e pola súa familia, alá marchei, con vestido por enriba do xeonllo, pero non moito, e con tocado no pelo. Un recollido sen recoller, cheo de pinzas e lacas, e o "floripondio". O "floripondio". Alguén me dixo cando saía da casa "daquesta guisa", que non era eu, que máis ben parecía un agasallo ca unha muller adulta con firmes principios sobre a liberdade de imaxe, pois a lazada do vestido e o "floripondio" non me pegaban nada. Pero alá fun.

 Foto: Xulio Pazo
Foi un día bonito, cheo de emocións. Ata me romperon as medias invisibles esas e quedaron non lixo. Pero foi un bo día... A pesar do tocado, das sandalias, das medias, do vestido e do puto lazo. Foi un bo día!

Agora miro atrás, como fago tan a miúdo e penso... Mereceu a pena o esforzo de gastar tantos euros non disfrace?

Son virgo por nacemento dentro do calendario occidental e rata polo calendario chinés. Non creo nestas cousas, pero leo. Ás veces. Ás veces leo moitas cousas. E vexo moitas máis. E abofé que penso en tanto desperdicio...

O Nadal, para min, é algo así, coma un "floripondio" que nos colocamos cando non queremos ver a realidade, coma cando os vidros nos nosos lentes se enturbian co bafo do aire ou coas pegadas dos nosos dedos e os limpamos cun pano para ter a certeza de que son os vidros os que non nos deixan ver a realidade.

Bo descanso a quen poida gozar del. Bo traballo a quen o teña. Iso é máis difícil. Por desgraza...


viernes, 28 de noviembre de 2014

E O TEMPO SEGUE INDO...

Está rematando novembro de 2014. Logo comezará decembro. Pouco queda para xaneiro de 2015... E para o 1 de setembro de 2015... Habédesme perdoar, pero xa empezo a pensar como a miña sogra e a miña nai: tés 54, andas nos 55 e vas para os 56.

Con Maside pásame algo semellante. Levo 23 anos traballando alí. Ando nos 24 e vou para os 25...

E pasáronme moitas cousas no intermedio. En Maside. Estou alí porque alguén se empeñou en que reclamase unha praza na súa escola durante o concurso de traslados do ano 1990. Sigo alí porque quizais en ningures atopei tanto agarimo nin tanto apoio, a pesar de ser rabuda e de andar a diario co ceño fruncido, dando berros polos corredores.

Agora, traballando na "casa nova", como eu lle chamo ao anexo que se constríu no recinto do Outeiro Grande, grazas á loita de Constantino e Quiroga (e mesmo miña, que algo tiven que ver), vexo de lonxe moitas mañás e moitas tardes no edificio da Alameda. Pedras e altas fiestras polas que entraba o sol. Entroidos e magostos, músicas, berros, cafés e estampidas fóra do recinto para fumar o cigarro sen que ninguén se decatase...

En Maside hai algo. Hai persoas moi boas. A Conchita da Carrasca e o seu irmán Rubén. O Suso pequeno, fillo da Amparo e do Suso. O Diego e a Clara, as crianzas de Celso e Rosa. O Iñaqui. A Úrsula, que traballa á veces na farmacia. O Iago "Canexón". O Pedro Botana. O Iván "Brechas". O Rubén e a Eva de Negrelle. A Tara, o Pablito, a Vanesa, a Merceditas e o Joni da Fontela...Fátima...Demasiados nomes e demasiadas caras... Das nais e dos pais... Perdón. Váiseme a memoria. Fáltanme imaxes. Sóbranme lembranzas... Ou non...

Entre o 2006 e o 2008 traballei na dirección do colexio. E houbo un feito, en xuño de 2008, que me chegou moito, moito adentro. Un rapaz ben guapo e ben forte, alumno do colexio, non se cortou nada, pasou por enriba de todos os protocolos, fixo isto:


Neste xesto vin todo. Neste xesto vexo todo o que, logo del, sigue sucedendo cada día.

Grazas, xentes de Maside. Grazas nenas e nenos, nais e pais. Grazas.

E o tempo sigue indo. En Maside. Agora está alí a miña Sariña. E mímoa e colócolle o pelo...


viernes, 14 de noviembre de 2014

O TEMPO VAISE...

O TEMPO VAISE...

Moitas veces pensamos que podemos reter o tempo. Pero el vaise. Vaise. Como se van as nubes. Como se vai o Sol. Ás veces o tempo leva consigo a outros lugares uns poucos doces que engaiolen, por uns momentos. Un piollo pequeno que eu coñezo colleu o mundo por monteira e marchou ao Sahara. Alá onde a merda da colonización española deixou indefensas, entre a area, a moitas crinzas. Segundo me contou á volta, gozaron daqueles almendrados do forno de Maside coma se aquilo fose manxar dos ceos.



Este é o piollo. No Sahara. Sorrinte.

Outras veces é ela, con esa expresión lánguida pero forte. Unha sobrevinte do fango e do asfalto. Unha deusa de ollos tristes e expresión alegre. Difícil combinación. Pero sei que ELA é...

Logo van os meus deuses mosquitos viaxeiros. Vale. ELes debían ir antes. Pero... Xa me matarán despois!

Agardo que o avión que os traerá de volta aterre á hora prevista no lugar adecuado. Non podería vivir sen eles.

Nin sen a Sariña... Nin sen Area. Nin si Héctor, Iria ou David... Pero sen estes dous sorrisos estaría morta. Son eles. Haberá no mundo algo máis grande?

O tempo váiseme e empezo a estar moi cansada. Non de camiñar cos pés, mais si coa cabeza.

 O tempo non se pode reter entre os dedos. Non para...

Boa viaxe, nenos.

domingo, 19 de octubre de 2014

EQUINOCCIO


Este é un equinoccio máis. Coma outros moitos. A luz do día foi minguando, como foi aumentando a escuridade das noites. Sei que ese momento pasou este ano xa hai uns días. Collín algo tarde o ritmo da luz. Voulle botar a culpa á auga.

A auga. Moito me gusta a auga, aínda sendo consciente de que a peor morte é aquela de quen morre afogando. Ou a peor é a do lume? O lume. Canta dor produce o lume!


Estas fotos son de hai moitos anos. Ou non tantos. Perdín a conta. Fíxoas Xulio, meu irmán. Daquela eran outros tempos. El experimentaba coa cámara. Eu cronometraba tempos. Eles buscaban atopar camiños na auga... E atopáranos. Eu tamén.

Xa podo descansar...

martes, 12 de agosto de 2014

I

To the sky



 Ás 18:30, no luscofusco de decembro,
agardaba a espesa néboa
un aturuxo de estrelas.

E non foi a luz quen veu
cegar a sombra que se cinguía
sobre aquela vida mutilada.
Foi una nevarada de sons aterecidos
coa friaxe espetada a golpe de martelo
no máis fondo da inacabable miseria
quen veu.

E outra vez, as voces perdidas entre o lixo,
á procura dun pan amofado,
comezaron a cantar ese canto que se perde
no camiño das luces afastadas.

E outra vez, a néboa, cansada de agardar,
deixouse esmorecer nos ollos cincentos
da noite que chegaba.

jueves, 31 de julio de 2014

ZUNIDOS

Acariciando la luz


 
Non sei se a vida anda ou se detén. Ás veces penso que corre de máis, deixando tras dela as pegadas do seu paso e unha nube de po preñada de zunidos. Outras veces teño a impresión de que se detén para obsevar como florecen as roseiras, como a Mística asexa a un rato de campo, salta sobre el e lle bota o dente, ou como as xoaniñas devoran os piollos e pulgóns das berzas...

Onte, á hora do solpor, coma outros días dos efémeros veráns que pasan ás carreiras a partir dos 50, sentei na cadeira branca do patio. Alí, mirando a nada, naquel rumoroso silencio, viñéronme á cabeza sons que estaban agochados desde hai tempo. E foi nese momento no que me din conta que era necesario chamalos de novo, de que, de vez en cando, é bo mergullarse nesa nube do po, preñada de zunidos, que a vida vai deixando tras de si...

domingo, 22 de junio de 2014

UNHA NOITE NON É NADA... PERO AXUDA!

Cemiterio de Partovia
O Carballiño - Ourense

Non me preguntedes por que, pero recén estreado o verán, véuseme á cabeza a noite anterior a Todos os Santos. Póñoo con maiúscula porque dalgunha maneira perdura no meu disco duro aquilo da relixión (católica, claro), na que tan ben me adoutrinaron. Neta como son da postguerra civil española, filla do réxime franquista e irmá da mornarquía democrática do estado español, tiña que ser así.

O caso é que hoxe lembrei aquela máxica noite na que fomos colocar flores frescas (crisantemos, como non!) á sepultura do papá e do irmán. Como xa era noite pecha e pouco faltaba para as badaladas de medianoite, levamos un candil de gas. E unhas "Estrella Galicia", pois a noite estaba nubenta, fría e húmida e non se vía o ceo. Primeiro ocupámonos da limpeza e decoración. Vós diredes: "de noite, cun candil e unhas cervexas, había quedar ben o conto!" Pois quedou ben. O malo (ou bo, iso nunca se sabe) é que, ao rematar o traballo, deunos por lle botar unhas cantigas alí co cu repousado nas pedras. E ide vós ver que, pasada a medianoite, alá chegou un coche. Del baixáronse dúas sombras con dous ramos de flores. Calamos e agardamos a ver... "Boas noites", dixo unha voz de home. "Boas noites", respondemos. Entre as tebras distinguimos ao fillo do "Marrón". Tamén a el, a aquelas horas, fora colocar flores na sepultura de seu pai. Invitámolo a unha cervexa e a compartir un canto (profano, por suposto), pero declinou a invitación e, xunto coa outra sombra, marchou no seu coche, deixando o camposanto alumeado unicamente polo candil de gas.

Quizais porque xa é verán, outra vez, con ceos inestables e, cansa, boto en falta moitas cousas e moitas persoas das que me fun arredando. Ou ás que se foron arredando de min...

domingo, 1 de junio de 2014

II


Sen máis, miroume a mañá,
cos ollos presos na escaleira do parque.
Miroume así, de fronte,
envolta no pano azul impenetrable da tristura
que envolve as almas famentas,
de azul pintada.

Sen máis, mireina e a bágoa secou.
A miña.

Porque a mañá levaba os pés descalzos,
descalza a bolsa do xantar, da cea e do almorzo,
núas as mans, arrastrando roupas remendadas,
e sucos de miseria marcados arredor dos beizos.

Foi soamente un segundo
que a mañá me sostivo a mirada.
Suficiente.
Secou a miña bágoa.


sábado, 3 de mayo de 2014

TORTILLA DE PATATAS

Glasgow. Escocia.
Necrópolis.

Onte fun ao funeral polo pasamento do padriño dunha persoa moi achegada a min. Cando estaban selando a sepultura con cemento, eu miraba as caras da familia. Unhas ían de loito riguroso, sinxelas na súa dor. Outras ían de medio loito, moi ben vestidas e adornadas para a ocasión, coma se quixesen ser o centro das miradas. Había dúas persoas da familia do finado que rezumaban bágoas por todos os poros, pero que tiñan os ollos secos, a cabeza erguida e a vida compartida nos profundos plegues da pel…
Pero quen máis me chamou a atención foi unha muller maior, quizais duns 85 anos, que estaba diante de min. Debía ser amiga da familia ou tal vez veciña da aldea. Non o sei. O caso é que non perdeu detalle das manobras dos traballadores da funeraria e, cando remataron o seu labor, volveuse cara a min e díxome:

-  Moza, de aquí xa non hai para onde ir. Aquí remata todo. E para iso enchemos as casas de cousas. Para rematar aquí…

Hoxe espertei moi cedo. Quizais serían as 6 da madrugada. Con dor de pescozo, pois non sei que postura pillei, que mo deixou estragado. E viñéronme á cabeza as palabras daquela muller miúda de pelo branco…
E empecei a matinar nas moitas cousas que hai espalladas pola miña casa, perfectamente ordenadas e clasificadas dentro do meu desorden. E din en pensar que, tal vez mañá, ou pasado, ou calquera día, alguén me han de levar para un nicho, pois eu soa no darei ido (a morte é así de sutil, non nos deixa mover), e tras de min quedarán as labores de agulla inacabadas, os apuntes de estudos incompletos, os centos de libros lidos e non lidos, as roupas colgadas nos armarios, os zapatos en desuso metidos en caixas, as cabichas dos cigarros nos cinseiros, as partituras de cancións que ninguén lembrará como se len, o aneis de prata e os abalorios de ouro (estes máis escasos)…

E pregunteime: “Para que tanto?” E respondinme: “Hoxe vou empezar a facer limpeza”.
Claro que.... A limpeza dá traballo e eu son moi preguiceira.

En fin. Erguinme ás sete e media da mañá, logo de levar dúas cavilando. Preparei o meu cafeciño, púxenme a preparar o día e con isto chegou o mediodía. E chegada aquí, decidín facer unha tortilla de patacas para o xantar.

Xa haberá alguén, mañá, ou cando sexa, que reorganice todo. Vou pelar patatas…